Αθήνα, 13 Μαρτίου 2013
Αριθμ. Πρωτ.: 31 ΕΞ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΕΛΤΕ
ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΩΝ
Ν.Π.Δ.Δ.
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ
(ΣΛΟΤ)
Ταχ. Δ/νση: Βουλής 7, 5ος όροφος
Ταχ. Κώδικας: 105 62 – Αθήνα Τηλέφωνο: 210 3242.648
Fax:210 3234.141
Ιστοσελίδα: www.elte.org.gr
ΘΕΜΑ: ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΟΣΩΝ ΒΑΣΕΙ ΠΡΑΞΗΣ ΒΕΒΑΙΩΣΗΣ ΕΣΟΔΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΑΠΟ ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΠΑΡΑΝΟΜΗΣ ΚΡΑΤΙΚΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ
ΕΡΩΤΗΜΑ
Στις 12.12.2003 τα ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ ………… μεταβιβάστηκαν από την …………… στο Ελληνικό Δημόσιο έναντι 11.000.000 ευρώ υπό όρους εξώδικου διακανονισμού, στο πλαίσιο του οποίου πραγματοποιήθηκε συμψηφισμός αμοιβαίων αξιώσεων. Την ίδια μέρα, με το υπ’ αριθμ. 22.138/12.12.2003 συμβόλαιο Συμβολαιογράφου, το οποίο κυρώθηκε με το Ν. 3220/2004, η εταιρεία μας αγόρασε από το Ελληνικό Δημόσιο τα ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ ………….. έναντι τιμήματος ποσού 11.000.000 ευρώ. Η πώληση περιλάμβανε (σύμφωνα εξάλλου και με την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής): (α) τα Μεταλλεία ……….., ………. και ……….., καθώς και τα σχετικά μεταλλευτικά δικαιώματα (β) γη, (γ) το απόθεμα μεταλλευμάτων και (δ) τα πάγια στοιχεία ενεργητικού (εξοπλισμός εξόρυξης – επεξεργασίας, κατοικίες εργαζομένων και βιομηχανικά κτίρια). Στην εν λόγω σύμβαση δεν υπήρχε διαχωρισμός του ποσού του συνολικού τιμήματος των 11.000.000 ευρώ στα επιμέρους στοιχεία που αγόρασε η εταιρεία, αλλά σύμφωνα και με το λεκτικό της ίδιας σύμβασης η μεταβίβαση αφορούσε το σύνολο των μεταβιβαζόμενων στοιχείων «ως είχαν και ευρίσκοντο»
Ενόψει των ανωτέρω η εταιρεία καταχώρησε τα αγορασθέντα περιουσιακά στοιχεία στα βιβλία της σε διάφορους λογαριασμούς του παγίου και κυκλοφορούντος ενεργητικού.
Στη συνέχεια με την υπ’ αριθμ. πρωτ. Δ8-Α/Φ.7.49.13/16940/3317/24.09.2012 Τροποποιητική Πράξη Βεβαίωσης εσόδων του δημοσίου από ανάκτηση της παράνομης κρατικής ενίσχυσης με αριθμό C 48/2008 (πρώην ΝΝ 61/2008) που εφάρμοσε η Ελλάδα υπέρ της …………….. ΑΕΜΒΧ, βεβαιώθηκε σε βάρος της εταιρείας ποσό είκοσι ενός εκατομμυρίων εξακοσίων δέκα έξι χιλιάδων τριακοσίων δεκαπέντε ευρώ και ενενήντα τριών λεπτών (21.616.315,93), το οποίο αφορά στο άθροισμα:
(α) της διαφοράς μεταξύ της αγοραίας αξίας των στοιχείων του ενεργητικού της εταιρείας ……………. ΑΕ και της τιμής στην οποία αυτά πωλήθηκαν στην εταιρεία (ύψους 14.000.000 ευρώ) με συμβόλαιο Συμβολαιογράφου Αθηνών.
(β) του ποσού των φόρων που η εταιρεία όφειλε να είχε καταβάλλει για την αγορά των στοιχείων του ενεργητικού, ήτοι μεταλλεία, μεταλλευτικά δικαιώματα και γη (ύψους 1.340.000). Το ποσό αυτό αναλύεται σε φόρο μεταβίβασης μεταλλευτικών δικαιωμάτων ευρώ 800.000 και φόρο μεταβίβασης ακινήτων 540.000 ευρώ.
(γ) των τόκων (ύψους 6.276.315,93 ευρώ) για το χρονικό διάστημα μεταξύ 12.12..2003 και 15.06.2012, όπως υπολογίσθηκαν σύμφωνα με τις παραγράφους 2 και 3 του άρθρου 2 της σχετικής Απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ε (2011) 1006 τελικό της 23.02.2011 «ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΡΑΤΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ» αριθμ. C 48/2008 (πρώην ΝΝ 61/2008) που εφάρμοσε η Ελλάδα υπέρ της εταιρείας.
Σημειώνεται ότι κατά της ως άνω με αριθμό C 48/1008 (πρώην ΝΝ 61/2008) Απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε εκτέλεση της οποίας εκδόθηκε η προαναφερόμενη πράξη του Υπουργείου Π.Ε.Κ.Α., τόσο η Ελληνική Δημοκρατία όσο και η εταιρεία έχουν ασκήσεις προσφυγές ακύρωσης ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Γενικό Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης), η εκδίκαση των οποίων εκκρεμεί. Συνεπώς, τόσο το Ελληνικό Δημόσιο όσο και η εταιρεία διεκδικούν την ανατροπή της εν λόγω Απόφασης, θεωρώντας ότι το αρχικό τίμημα των 11.000.000 ευρώ της μεταξύ τους σύμβασης είναι εύλογο, δίκαιο και αντιπροσωπεύει πλήρως την αξία της περιουσίας που μεταβιβάστηκε. Ωστόσο το Ελληνικό Δημόσιο, παρότι αμφισβητεί τη νομιμότητα της απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δια του Υπουργείου Π.Ε.Κ.Α., είναι υποχρεωμένο με βάση την Κοινοτική Νομοθεσία να συμμορφωθεί προς την ίδια την προσβληθείσα Απόφαση και να προχωρήσει στη διαδικασία ανάκτησης που είναι ξεχωριστή και αυτοτελής διαδικασία. Στα πλαίσια αυτά κοινοποίησε στην εταιρεία την υπ’ αριθμ. πρωτ. Δ8- Α/Φ.7.49.13/16940/3317/24.09.2012 Τροποποιητική Πράξη Βεβαίωσης Εσόδων του Δημοσίου για την είσπραξη του συνολικού ποσού των ευρώ 21.616.315,93 ευρώ. Κατόπιν σχετικής απαιτήσεως της εταιρείας έχει ήδη εκδοθεί η υπ’ αριθμ. πρωτ. ΔΠΕΙΣ Ε 1152193 ΕΞ 2012/2.11.2012 Απόφαση του Υπουργού Οικονομικών για την παροχή διευκόλυνσης τμηματικής καταβολής χρέους της εταιρείας, με βάση την οποία εγκρίθηκε η καταβολή της οφειλής σε δέκα επτά (17) ισόποσες μηνιαίες δόσεις, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 13 έως 21 του Ν. 2648/1998, πληρωτέες στο τέλος κάθε μήνα, με την πρώτη δόση πληρωτέα έως 30.11.2012.
Δεδομένου ότι η εντέλει νομιμότητα της Απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα κριθεί από το Γενικό Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η εταιρεία σε περίπτωση θετικής έκβασης της υπόθεσης και ανατροπής της Απόφασης της Επιτροπής, θα ζητήσει σαφώς από το Ελληνικό Δημόσιο την επιστροφή του ποσού που θα έχει έως τότε καταβληθεί.
Β. Ερωτήματα
Ερωτάται ποιος πρέπει να είναι ο ορθός λογιστικός και φορολογικός χειρισμός των ανωτέρω μνημονευομένων ποσών, με βάση την ακόλουθη χρονική διάσταση και διάκριση ανά περίπτωση:
Β1. Χρονικό σημείο αντιμετώπισης
Καταρχήν ερωτάται αν η εταιρεία πρέπει να αντιμετωπίσει λογιστικά και φορολογικά τα εν λόγω ποσά στην τρέχουσα χρήση 2012, οπότε έλαβε την ως άνω Πράξη Βεβαίωσης του Υπουργείου Π.Ε.Κ.Α. και ήδη καταβάλλει το οφειλόμενο χρέος σε δόσεις βάσει ρύθμισης ή πρέπει να αναβληθεί η αντιμετώπιση της κατάστασης ως την οριστική επίλυση του θέματος με την έκδοση της απόφασης του Γενικού Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την παρακολούθηση των ποσών έως τότε σε προσωρινό λογαριασμό.
Β2. Αντιμετώπιση εντός της τρέχουσας χρήσης 2012
Σε περίπτωση όπου θεωρηθεί ότι η εταιρεία πρέπει να προβεί στο λογιστικό και φορολογικό χειρισμό των ποσών στην τρέχουσα χρήση, κατά τη γνώμη μας πρέπει να ισχύσουν τα εξής:
Β.2.1 Λογιστικός χειρισμός
(α) το ποσό των 14.000.000 ευρώ που αφορά τη διαφορά μεταξύ της αγοραίας αξίας των στοιχείων του ενεργητικού της εταιρείας …………… ΑΕ και της τιμής στην οποία αυτά πωλήθηκαν στην εταιρεία θα προσαυξήσει εντός της χρήσης 2012 την αξία των στοιχείων: (α1) Του παγίου ενεργητικού με περαιτέρω αναλογική κατανομή μεταξύ των επιμέρους λογαριασμών αυτού ως η αρχική καταχώρηση των στοιχείων στα βιβλία της εταιρείας. Εφόσον η προσαύξηση θα λάβει χώρα εντός του 2012, οι αποσβέσεις από το 2012 και εφεξής θα υπολογίζονται στην αυξημένη τιμή κτήσης όπως αυτή θα έχει διαμορφωθεί κατόπιν της αναλογικής αύξησης. Με αυτό τον τρόπο θα αυξηθεί ο χρόνος μέσα στον οποίο θα αποσβεστεί κάθε πάγιο στοιχείο.
(α2) Του κυκλοφορούντος ενεργητικού – αποθέματος. Δεδομένου, όμως ότι το απόθεμα από το 2004 έως σήμερα έχει πωληθεί, η προσαύξηση της αξίας που του αντιστοιχεί θα μεταφερθεί στα έξοδα προηγουμένων χρήσεων.
(β) Το ποσό των ευρώ 1.430.000 που αφορά φόρους μεταβίβασης που η εταιρεία όφειλε να είχε καταβάλλει κατά την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αγορά των στοιχείων του ενεργητικού θα καταχωρηθεί ολόκληρο εντός του 2012 ως έξοδο πολυετούς απόσβεσης και θα αποσβεσθεί σε πέντε χρόνια ή εφάπαξ.
(γ) Το ποσό των ευρώ 6.276.315,93 που αφορά τόκους για το χρονικό διάστημα μεταξύ 12.12.2003 και 15.06.2012 θα καταχωρηθεί ως έξοδο το 2012 οπότε είναι βέβαιο και εκκαθαρισμένο.
Β.2.2 Φορολογικός χειρισμός
Ο αντίστοιχος φορολογικός χειρισμός θα έχει κατά την γνώμη μας ως εξής: (α) Διαφορά ενεργητικού ευρώ 14.000.000. (α1) Πάγιο ενεργητικό
Τα προσαυξημένα αναλογικά στοιχεία του παγίου ενεργητικού υπόκεινται σε απόσβεση από το 2012 και στο εξής στη συνολική προσαυξημένη αξία τους με βάση τους συντελεστές του Π.Δ. 299/2003 και οι αποσβέσεις αυτές εκπίπτονται φορολογικά από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης προκειμένου να προσδιοριστούν τα φορολογικά κέρδη. Ο συνολικός χρόνος απόσβεσης θα αυξηθεί σε σχέση με το χρόνο που θα αποσβενόταν το πάγιο αν δεν είχε προσαυξηθεί η αξία, αλλά ο λόγος αυτός δεν επηρεάζει την φορολογική έκπτωση της δαπάνης.
(α2) Κυκλοφορούν ενεργητικό – απόθεμα
Το επιπλέον κόστος του αποθέματος εκπίπτεται από τα ακαθάριστα έσοδα της χρήσης 2012 ανεξάρτητα αν αφορά το κόστος πωληθέντων προηγουμένων χρήσεων διότι το 2012 έγινε βέβαιο και εκκαθαρισμένο.
(β) Το ποσό των φόρων μεταβίβασης εκπίπτεται ως γενικό έξοδα διαχείρισης μέσα στη χρήση που πραγματοποιήθηκαν, 2012.
(γ) Οι τόκοι ευρώ 6.276.315,93 θα εκπεστούν φορολογικά από τα έσοδα της χρήσης 2012 επειδή τότε έγιναν βέβαιοι και εκκαθαρισμένοι.
Β.3 Θετική για την εταιρεία έκβαση των δικαστικών διαδικασιών
Στην περίπτωση αυτή πρέπει να απαντηθεί τι ενέργειες θα γίνουν και πως θα αντιμετωπισθεί λογιστικά και φορολογικά το θέμα αν έχει εφαρμοστεί ήδη ο λογιστικός χειρισμός όπως αναφέρεται ανωτέρω υπό Β.2.
Β.4 Αντιμετώπιση της κατάστασης όταν τελεσιδικήσει η υπόθεση στα δικαστήριο
Β.4.1. Αν έχει καταχωρηθεί το σχετικό συνολικό ποσό σε προσωρινό λογαριασμό με την επιστροφή αυτού σε περίπτωση θετικής για την εταιρεία έκβασης, απλώς θα κλείσει αυτός ο λογαριασμός.
Β.4.2. Αν η έκβαση για την εταιρεία είναι αρνητική, τότε θα εφαρμοστούν τα αναφερόμενα υπό Β.2 ανωτέρω, αλλά στο έτος όπου θα λήξει η δικαστική διένεξη.
Β.5 Χαρτόσημο
Ερωτάται αν κάποιο από τα παραπάνω αναφερόμενα ποσά υπόκειται σε φορολογία χαρτοσήμου (α) προσαύξηση αξίας ενεργητικού ευρώ 14.000.000, (β) φόροι ευρώ 1.340.000, (γ) τόκοι ευρώ 6.276.315,93.
Β.6 Φόρος υπεραξίας Ν. 2065/1992
Σχετικά με το φόρο αυτό ερωτάται αν η εταιρεία έχει υποχρέωση να αναπροσαρμόσει τις τιμές των ακινήτων της το 2008 και το 2012 με βάση τις νέες αυξημένες τιμές που ενδεχομένως θα προκύψουν σε αρνητική για την εταιρεία έκβαση της υπόθεσης.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Από τα αναφερόμενα στο ερώτημα προκύπτει ότι τόσο η εταιρεία όσο και το Ελληνικό Δημόσιο, θεωρούν το τίμημα των 11.000.000 ευρώ, εύλογο, δίκαιο και ότι αντιπροσωπεύει πλήρως την αξία της περιουσίας που μεταβιβάστηκε και για το λόγο αυτό εξάλλου, έχουν ασκήσει προσφυγή κατά της Απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Με το σκεπτικό αυτό, το ποσό των 11.000.000 ευρώ είναι αυτό με το οποίο πρέπει να εμφανίζονται στα βιβλία και στις οικονομικές καταστάσεις της εταιρείας τα εν λόγω περιουσιακά στοιχεία.
Στα πλαίσια αυτά, τα πρόσθετα ποσά που πρέπει να καταβάλει η εταιρεία, πρέπει να παρακολουθούνται (όπως καταβάλλονται) σε προσωρινό λογαριασμό, ο οποίος θα διευθετηθεί όταν τελεσιδικήσει η υπόθεση και τα καταβληθέντα ποσά επιστραφούν στην εταιρεία.
Αν η εταιρεία πάντως δεν πιστεύει νομικά, ότι η υπόθεση θα τελεσιδικήσει υπέρ της και τελικά θα επιβαρυνθεί, είτε με το σύνολο του ποσού που της επιδικάσθηκε, είτε με μέρος αυτού, με το εν λόγω εκτιμώμενο ποσό, πρέπει να επιβαρύνει τα αποτελέσματα της χρήσεως 2012 και σε κάθε ημερομηνία ισολογισμού να επανεκτιμά την κατάσταση υπό το φως των εξελίξεων που θα επικρατούν, προβαίνοντας σε ανάλογη τακτοποίηση, είτε με πρόσθετη επιβάρυνση των αποτελεσμάτων είτε με ωφέλεια αυτών.
Κατ’ εξαίρεση, το ποσό του φόρου μεταβίβασης των περιουσιακών στοιχείων, (αν εκτιμάται ότι η υπόθεση θα τελεσιδικήσει σε βάρος της εταιρείας), μπορεί να καταχωρηθεί εντός του 2012 σε λογαριασμό «εξόδων εγκατάστασης» για απόσβεση είτε εφάπαξ είτε εντός πενταετίας.
Για τα φορολογικά θέματα αρμόδιο να απαντήσει είναι το Υπουργείο Οικονομικών.
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΣΛΟΤ
ΤΑ ΜΕΛΗ